Eenzaamheid is een lichamelijke prikkel, net zoals dorst en honger. Bij dorst moet je drinken en bij honger moet je eten. Bij het gevoel van eenzaamheid is er behoefte aan (een betere) verbinding met anderen. Lukt dat niet, dan is het alsof er een alarmbel blijft rinkelen.
Je hebt dan het gevoel er alleen voor te staan, met gedachtes als: ‘Niemand mist mij’. Het kan iedereen overkomen. Jong en oud.
Grote veranderingen
Een verhuizing, andere baan, pensioen of het overlijden van een dierbare. Grote veranderingen kunnen soms leiden tot eenzaamheid.
Eenzaamheid komt en gaat, en soms blijft het
Eenzaamheid hoeft geen probleem te zijn. Als het lukt om weer die verbinding op te zoeken die je nodig hebt. We kennen 3 soorten verbindingen:
- Intieme verbinding (bijvoorbeeld met partner, goede vriend, of met jezelf)
- Verbinding met vrienden (leuke dingen doen)
- Verbinding met een groter geheel (maatschappij, vereniging, wijk, religie)
Chronische eenzaamheid ontstaat wanneer het gevoel langer dan een jaar blijft bestaan.
Tips om eenzaamheid te voorkomen
- Blijf in contact met mensen die je kent.
- Weten wat eenzaamheid is en wat je kan doen als je er last van krijgt.
- Stel jezelf de vragen: wat is voor mij belangrijk en wat wil ik graag in het leven?
- Deel uit maken van iets, zoals bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk.
Wat helpt bij kortdurende eenzaamheid?
- Activiteiten of afleiding kunnen helpen.
- Even terugtrekken is normaal, maar blijf er niet te lang mee zitten. Praat erover.
- Een klein gebaar kan een groot verschil maken. Biedt troost als een ander zich eenzaam voelt, houdt oogje in het zeil en informeer naar een ander. Op de website eentegeneenzaamheid.nl vind je tips.
Wat is langdurig eenzaam?
- Alleen contact of sociale activiteiten helpen niet altijd meer in deze fase. Vaak is er extra hulp nodig.
- Professionele hulp kan helpen om het sociale brein weer te activeren. En kan helpen bij het leren van vaardigheden om je eigen eenzaamheid op te lossen. Bijvoorbeeld via traumatherapie of de cursus Creatief Leven bij De Schoor.
- Soms is langdurige eenzaamheid niet meer op te lossen. Bijvoorbeeld bij dementie, of als het mensen niet meer lukt om te veranderen. Maatjes (bijvoorbeeld via VMCA of Humanitas) of huisbezoeken kunnen dan afleiding en verlichting bieden.
Effecten chronische eenzaamheid
- Effecten op hersenen en lichaam, zoals:
- het lichaam staat voortdurend op scherp.
- verhoogde kans op depressie, op hart- en vaatziekten, op vroegtijdig overlijden en op de ziekte van Alzheimer.
- Niet meer goed in staat sociaal te functioneren. Dat deel van de hersenen is inactief.
- Sociale contacten worden bedreigend en niet bevredigend.
Voel jij je wel eens eenzaam?
Praat erover. Blijf er niet mee zitten en vraag hulp, bijvoorbeeld bij buren, een docent, het wijkteam, de huisarts, een vriend of de luisterlijn.
